Timirta waa miro hodan ku ah nafaqooyin kala duwan oo muhiim u ah caafimaadka bini’aadamka. Waxay leedahay faa’iidooyin caafimaad oo fara badan oo ka dhigaya mid ka mid ah cuntooyinka ugu waxtarka badan. Timirta waxaa laga helaa fitamiino, macdano, iyo fiber fara badan oo wada shaqeeya si ay u wanaajiyaan caafimaadka guud ee jidhka. Halkan hoose waxaa ku xusan qaar ka mid ah faa’iidooyinka caafimaad ee timirta:
Faa’iidooyinka Caafimaadka ee Timirta
1. Korinta Tamarta
Timirta waxay hodan ku tahay sonkor dabiici ah sida glucose, fructose, iyo sucrose, kuwaas oo bixiya tamar degdeg ah oo jirka siiya xoog iyo firfircooni. Waxaa si gaar ah loogu taliyay in la cuno timirta marka la soo afjaro soonka, si jirka uu u helo tamar iyo awood uu ku socdo.
2. Nidaaminta Dheefshiidka–
Timirta waxaa ku jira fiber fara badan oo ka caawiya habka dheefshiidka inuu si habsami leh u shaqeeyo. Fiber-ka ayaa ka hortaga calool fadhiga (constipation), wuxuuna kor u qaadaa caafimaadka mindhicirada.
3. Koritaanka Caafimaadka Wadnaha
– Timirta waxaa ku jira potassium iyo magnesium, oo labaduba muhiim u ah caafimaadka wadnaha. Potassium-ka ayaa caawiya in cadaadiska dhiigga la nidaamiyo, halka magnesium-ka uu ka hortago cudurrada wadnaha.
4. Laga Hortago Bararka
– Timirta waxay leedahay antioksidan xoog leh sida flavonoids, carotenoids, iyo phenolic acid, kuwaas oo ka hortaga bararka iyo caabuqa jirka. Antioksidan-yadani waxay sidoo kale ka hortagaan cudurrada dabadheeraada sida kansarka iyo xanuunka wadnaha.
5. Dheefshiidka iyo Caafimaadka Lafaha
– Timirta waxaa ku jira macdano badan oo muhiim u ah caafimaadka lafaha sida calcium, phosphorus, potassium, iyo magnesium. Waxay caawiyaan in lafaha iyo ilkaha ay adkaadaan oo xoog yeeshaan.
6. Koritaanka Maskaxda
– Timirta waxaa ku jira fitamiino iyo macdano muhiim u ah shaqada maskaxda sida vitamin B6, oo ka qayb qaata horumarinta awooda xusuusta iyo shaqada maskaxda. Waxay sidoo kale ka hortagtaa xanuunka Alzheimer’s.
7. Nidaaminta Miisaanka
– Inkastoo timirta ay sonkor badan leedahay, haddana waxay ku fiican tahay nidaaminta miisaanka marka lagu cuno qaddar dhexdhexaad ah. Fiber-ka ku jira timirta ayaa ka dhigaya qofka mid dheregsan muddo dheer, taas oo ka hortagta cunista xad-dhaafka ah.
8. Koritaanka Ilmaha iyo Haweenka Uurka Leh
– Timirta waxay faa’iido weyn u leedahay haweenka uurka leh iyo ilmaha ay sidaan. Waxay bixisaa nafaqooyin muhiim u ah koritaanka iyo horumarinta caafimaadka ilmaha uurka ku jira. Timirta sidoo kale waxay ka caawisaa haweenka uurka leh inay helaan tamar iyo caafimaad wanaagsan inta lagu jiro iyo ka dib dhalmada.
Gabagabo
Timirta waa miro nafaqo badan oo leh faa’iidooyin caafimaad oo faro badan. Cunista timirta waxay ka caawisaa koritaanka iyo ilaalinta caafimaadka guud ee jidhka. Si kastaba ha ahaatee, waxaa muhiim ah in timirta lagu cuno qaddar dhexdhexaad ah si looga fogaado culeyska sonkorta oo aad u badan. Timirta waxay qayb muhiim ah ka noqon kartaa cunto caafimaad leh oo dheelitiran, taas oo ka caawisa ilaalinta caafimaadka iyo fayoobaanta qofka.